başkanlık sistemiyle yönetilen ülkeler ne demek?

Başkanlık sistemiyle yönetilen ülkeler, devlet başkanının (başkan) hem devletin hem de hükümetin başı olduğu yönetim şeklidir. Bu sistemde, yürütme yetkisi doğrudan halk tarafından seçilen başkana aittir. Başkan, kabineyi atar ve görevden alır, ancak kabine üyeleri parlamentoya karşı sorumlu değildir.

Başkanlık Sisteminin Temel Özellikleri:

• Güçler Ayrılığı: Yasama, yürütme ve yargı organları arasında kesin bir ayrım vardır.
• Başkanın Seçimi: Başkan, doğrudan halk oyuyla veya bir seçim kurulu aracılığıyla seçilir.
• Başkanın Görev Süresi: Başkanın görev süresi sabittir ve genellikle parlamento tarafından düşürülemez (görevden alma - impeachment - süreci hariç).
• Yürütme Yetkisi: Başkan, yürütme yetkisinin tamamına sahiptir ve hükümeti yönetir.
• Kabine: Başkan, kabine üyelerini seçer ve görevden alır. Kabine, başkana karşı sorumludur, parlamentoya değil.

Başkanlık Sistemi Uygulayan Bazı Ülkeler:

• Amerika Birleşik Devletleri: Başkanlık sisteminin en bilinen örneğidir. https://www.nedemek.page/kavramlar/amerika%20birleşik%20devletleri
• Brezilya: Latin Amerika'da başkanlık sistemini uygulayan önemli bir ülkedir. https://www.nedemek.page/kavramlar/brezilya
• Güney Kore: Asya'da başkanlık sistemini benimsemiş bir ülkedir. https://www.nedemek.page/kavramlar/güney%20kore
• Arjantin: Latin Amerika ülkesidir. https://www.nedemek.page/kavramlar/arjantin
• Nijerya: Afrika ülkesidir. https://www.nedemek.page/kavramlar/nijerya

Başkanlık Sisteminin Avantajları:

• İstikrar: Başkanın görev süresi sabit olduğu için hükümet istikrarı sağlanır.
• Hesap Verebilirlik: Başkan, doğrudan halka karşı sorumlu olduğu için hesap verebilirliği artar.
• Güçlü Liderlik: Başkan, yürütme yetkisinin tamamına sahip olduğu için güçlü bir liderlik sergileyebilir.

Başkanlık Sisteminin Dezavantajları:

• Kutuplaşma: Başkanlık sistemi, seçimlerde kazananın her şeyi aldığı bir durum yaratarak siyasi kutuplaşmayı artırabilir.
• Yasama-Yürütme Çıkmazı: Başkan ve parlamento farklı siyasi görüşlere sahipse, yasama ve yürütme organları arasında çıkmazlar yaşanabilir.
• Otoriterleşme Riski: Başkanın yetkileri fazla olduğu için otoriterleşme riski vardır.
• Temsil Sorunları: Azınlık gruplarının temsil edilme olasılığı düşüktür.

Not: Ülkelerin siyasi sistemleri karmaşık olabilir ve bazı ülkeler yarı başkanlık veya meclis ağırlıklı sistemleri benimsemiş olabilir. Bu nedenle, bir ülkenin "başkanlık sistemiyle yönetildiği" ifadesi her zaman mutlak bir doğruyu ifade etmeyebilir.

İlgili Kavramlar:

• Yürütme
• Yasama
• Güçler Ayrılığı
• Kabine
• İmpeachment